Ομαδικός τάφος χιλιετιών: Μαζικές σφαγές στην Ευρώπη

Εδώ και καιρό, πολλοί επιστήμονες υποψιάζονταν ότι οι πρώτοι αγρότες, που έφθασαν στην κεντρική Ευρώπη πριν από περίπου 7.500 χρόνια από την Ανατολία, δεν ασχολούνταν μόνο με την ειρηνική καλλιέργεια της γης, αλλά σκοτώνονταν μεταξύ τους και μάλιστα με άγριο τρόπο. Η απουσία κάποιας κεντρικής διοικητικής Αρχής οδηγούσε εύκολα σε απότομη κλιμάκωση της τοπικής βίας μεταξύ γειτονικών κοινοτήτων.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον βιοαρχαιολόγο Κρίστιαν Μέγιερ του Πανεπιστημίου του Μάιντς, που έκαναν τη συγκεκριμένη δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), σύμφωνα με το BBC, το "Science" και το "New Scientist", ανέφεραν ότι οι σκελετοί -που χρονολογήθηκαν προ 7.200-6.850 ετών- φέρουν τρομερά τραύματα και σαφή ίχνη βασανισμού ή ακρωτηριασμού πριν ή μετά τον θάνατο. Από τα θύματα, 13 ήσαν ενήλικες (μόνο δύο γυναίκες άνω των 40 ετών) και 13 παιδιά (τα δέκα μικρότερα από έξι ετών και το πιο μικρό μόλις έξι μηνών), ενώ περιέργως απουσίαζαν θύματα ηλικίας 10-15 ετών.
Οι ερευνητές δεν αποκλείουν ότι ουσιαστικά ξεκληρίστηκε σχεδόν ολόκληρο ένα μικρό χωριό, καθώς εκείνη την εποχή εκτιμάται ότι οι κοινότητες είχαν 30-40 κατοίκους.
Η μακάβρια ανακάλυψη αποτελεί άλλη μία ένδειξη ότι η πρώιμη Νεολιθική περίοδος στην κεντρική Ευρώπη, που διαδέχθηκε την εποχή των μετακινούμενων κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, δεν ήταν ένας ειρηνικός παράδεισος (ή τουλάχιστον όχι μόνο αυτό), αλλά η βία αποτελούσε μέρος της ζωής των προϊστορικών ανθρώπων. Οι αιτίες μπορεί να ήσαν -μεταξύ άλλων- η κλιματική αλλαγή, οι αποτυχημένες σοδειές λόγω ξηρασίας ή άλλου λόγου, ο κατά τόπους υπερπληθυσμός και η ανάγκη επέκτασης σε άλλα εύφορα εδάφη.

Οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ήδη από τη δεκαετία του 80 άλλους δύο ομαδικούς τάφους, έναν στη Γερμανία με 34 σκελετούς και έναν στην Αυστρία με τουλάχιστον 67, οι οποίοι χρονολογούνται μεταξύ 5600 και 4900 π.Χ.
Και οι τρεις ομαδικοί τάφοι ανήκουν στον πολιτισμό "Λίνεαρμπαντκεράμικ", που χαρακτηρίζεται από τα γραμμικά διακοσμητικά στοιχεία στα κεραμικά. Ο εν λόγω πολιτισμός θεωρείται ότι καταγόταν από τη Μέση Ανατολή, από όπου μετακινήθηκε, μαζί με τα εξημερωμένα ζώα του, προς την ενδοχώρα της Ευρώπης και κυρίως την Ουγγαρία, όπου και δημιούργησε μικρούς αγροτικούς οικισμούς, προτού εξαπλωθεί δυτικά κατά μήκος του Δούναβη.
Ο νέος τάφος, σε σχήμα ορθογώνιου παραλληλόγραμμου με διαστάσεις ενός επί 7,5 μέτρων, ανακαλύφθηκε τυχαία κατά την κατασκευή ενός δρόμου στην περιοχή Σένεκ-Κίλιανστέντεν, σε απόσταση περίπου 20 χιλιομέτρων βορειοανατολικά της Φρανκφούρτης.
Τυπικά, οι νεολιθικοί τάφοι περιείχαν μόνο ένα σώμα, μαζί με προσωπικά αντικείμενα του νεκρού, όπως κεραμικά, λίθινα εργαλεία και διακοσμητικά αντικείμενα. Ο ομαδικός τάφος όμως δεν περιείχε καθόλου τέτοια αντικείμενα και τα σώματα δεν έδειχναν καμία φροντίδα, άλλη μία ένδειξη ότι δεν έγινε τελετουργική ταφή, αλλά υπήρξαν θύματα ομαδικού φόνου. Η απουσία αρκετών γυναικών μεταξύ των θυμάτων δείχνει ότι πιθανώς οι επιτιθέμενοι (ίσως από κάποιον γειτονικό οικισμό), αφού σκότωσαν τους άνδρες και τα παιδιά, απήγαγαν τις γυναίκες και τις πήραν μαζί τους. Η απουσία εφήβων ίσως σημαίνει ότι κατάφεραν να ξεφύγουν από την μοιραία επίθεση ή ότι απήχθησαν και αυτοί.
Οι επιστήμονες εξάλλου θεωρούν πιθανό ότι το συστηματικό σπάσιμο των ποδιών των εχθρών αποτελούσε μέρος ενός ψυχολογικού πολέμου, για να σπείρει τον τρόμο στους αντιπάλους ή απλώς το έκαναν για να εμποδίσουν τα θύματά τους να το σκάσουν. Άλλοι όμως επιστήμονες αντιτείνουν ότι το σπάσιμο των κάτω άκρων βασιζόταν σε μια πρόληψη: Στην προσπάθεια να εμποδίσουν τα φαντάσματα των νεκρών να κυνηγήσουν εκείνους που τους σκότωσαν.

Πηγή: ΚΥΠΕ, ΑΠΕ-ΜΠΕ