«Δράσε για την Κληρονομιά!» καλεί κυβερνήσεις και φορείς συνέδριο

Γνωστή ως η Σύμβαση της Λευκωσίας, η Σύμβαση υιοθετήθηκε στις 19 Μαΐου 2017 και αποτελεί το πρώτο νομικό εργαλείο που ποινικοποιεί την παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών. Μέχρι στιγμής η Σύμβαση έχει υπογραφεί από την Αρμενία, την Κύπρο, την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Λετονία, το Μαυροβούνιο, την Πορτογαλία, τη Ρωσία, το Σαν Μαρίνο, τη Σλοβενία, την Ουκρανία και το Μεξικό. Έχει επικυρωθεί από την Κύπρο και το Μεξικό. Η Σύμβαση θα τεθεί σε ισχύ όταν σύνολο πέντε κρατών την επικυρώσουν, περιλαμβανομένων τριών κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Σε εναρκτήρια παρέμβασή του ο Υπουργός Οικονομικών Νίκος Χριστοδουλίδης σημείωσε ότι η Κύπρος «είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη σε σχέση με την ανάγκη να προστατευθεί η πολιτική κληρονομιά από καταστροφή ή ζημιά και να καταπολεμηθεί η παράνομη διακίνηση αντικειμένων πολιτιστικής κληρονομιάς».

«Η συνεχιζόμενη τουρκική στρατιωτική κατοχή του βόρειου μέρους της Κύπρου έχει προκαλέσει τεράστια ζημιά σε πολιτιστικά αντικείμενα, μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους», είπε, προσθέτοντας ότι «οι αρμόδιες αρχές μας συχνά εμπλέκονται σε προσπάθειες για επαναπατρισμό κλεμμένων πολιτιστικών αγαθών από το εξωτερικό και δια μέσου αυτών των προσπαθειών έχουν αποκτήσει μια μοναδική πρακτική εμπειρία σ’ αυτό το πεδίο».

Ο Υπουργός Εξωτερικών συνέχισε λέγοντας ότι με στόχο να χρησιμοποιηθεί η εθνική εμπειρία στην ενίσχυση των διεθνών προσπαθειών για προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς ανά το παγκόσμιο, η Κύπρος, «έχει μια μακροχρόνια δέσμευση να συμμετάσχει σε πρωτοβουλίες που προωθούν την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς στο Συμβούλιο της Ευρώπης, την ΕΕ, τα Ηνωμένα Έθνη και άλλα διεθνή φόρα».

Αναφερόμενος στην Σύμβαση της Λευκωσίας, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι τη θεωρεί ως «την πιο σημαντική μας πρωτοβουλία και συμβολή σε αυτό το πλαίσιο».

Η Αναπληρώτρια Γενική Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης Γκαμπριέλλα Μπαταΐνι – Ντραγκόνι σε παρέμβασή της που ανάγνωσε εκ μέρους της ο Διευθυντής Δημοκρατικής Συμμετοχής του ΣτΕ Ματίας Γκρούντεν, ανέφερε ότι η Σύμβαση της Λευκωσίας «πρωτοπορεί» ως εργαλείο ποινικού δικαίου το οποίο συμβάλει σε ένα συνεκτικό διεθνές νομικό πλαίσιο το οποίο προβλέπει στην εναρμόνιση της εγχώριας νομοθεσίας για αδικήματα πολιτιστικής κληρονομιάς και θέτει ελάχιστα πρότυπα για την προστασία για τα οποία τα κράτη θα πρέπει να δημιουργήσουν «μια αποτελεσματική ποινική διάσταση σε διεθνές επίπεδο».

Αναφέρθηκε σε μια από κοινού δράση μεταξύ των ισπανικών αρχών, της Europol, της Interpol, και του Παγκόσμιου Οργανισμού Τελωνείων η οποία είχε ως αποτέλεσμα την κατάσχεση 18.000 αντικειμένων και την σύλληψη 59 ανθρώπων.

Αυτό, είπε η κ. Βαταΐνι – Ντραγκόνι «ήταν αναμφίβολα ένα θετικό αποτέλεσμα, αλλά η επιτυχία του στην πραγματικότητα υποδεικνύει ότι τα αδικήματα τέτοιου τύπου που καταγγέλλονται, αποκαλύπτονται και διώκονται είναι πολύ λίγα».

Η αξιωματούχος του Συμβουλίου της Ευρώπης τόνισε ότι «τώρα είναι η ώρα για δράση», προσθέτοντας ότι η φιλοδοξία του οργανισμού είναι ότι πρέπει να υπάρξει πρόοδος, να υπογράψουν περισσότερα κράτη τη Σύμβαση και να επιτευχθούν περισσότερες επικυρώσεις, έτσι ώστε να μπορεί να ληφθεί καλύτερη και πιο αποτελεσματική δράση και να εμποδιστούν περισσότερα εγκλήματα.

Σ’ αυτό το πλαίσιο, υπογράμμισε την ανάγκη για ευαισθητοποίηση και πληροφόρηση και από τις αρχές επιβολής του νόμου. Μίλησε επίσης για την ανάγκη ενεργούς εμπλοκής και συμμετοχής όλων των εμπλεκόμενων φορέων για μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων.

Από την πλευρά της, η Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής για τον Πολιτισμό, την Κληρονομιά και το Τοπίο του ΣτΕ Τζιουλιάνα Ντε Φραντσέσκο είπε ότι η Σύμβαση της Λευκωσίας «δείχνει τη δυνατότητα του Συμβουλίου της Ευρώπης και των κρατών μελών του να αντιμετωπίσουν με αποτελεσματικό και έγκαιρο τρόπο τις κοινωνικές προκλήσεις, να συνεργαστούν μεταξύ διαφορετικών τομέων και να εμπλέξουν διαφορετικές επιτροπές με στόχο την επίτευξη ενός κοινού, καλού αποτελέσματος».

Η ανάγκη για συνεργασία μεταξύ διαφορετικών αρμοδιοτήτων και αρχών είναι μάλλον εμφανής στην περίπτωση της καταπολέμησης της παράνομης διακίνησης και άλλων αδικημάτων εναντίον της πολιτιστικής κληρονομιάς, σημείωσε, προσθέτοντας ότι «αυτό αντικατοπτρίζεται στην πρακτική συνεργασίας (που ακολουθείται) από αστυνομικές δυνάμεις, τελωνεία, αρχές πολιτιστικής κληρονομιάς και επαγγελματίες».

Σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά της, η Γενική Διευθύντρια της Κομισιόν για την Εκπαίδευση, τον Αθλητισμό, τη Νεολαία και τον Πολιτισμό, Θέμις Χριστοφίδου αναφέρθηκε στο γεγονός ότι δυστυχώς, πολλά αντικείμενα αξίας τα οποία λεηλατούνται από τρίτες χώρες καταλήγουν στην Ευρωπαϊκή αγορά, τονίζοντας ότι «αυτή η πρακτική πρέπει να τερματιστεί».

Ειδική αναφορά έκανε η κ. Χριστοφίδου στον νέο κανονισμό της ΕΕ για την εισαγωγή πολιτιστικών αγαθών ο οποίος προνοεί εκτενείς ελέγχους, εκφράζοντας την πεποίθησή της ότι «θα έχει αποτελέσματα σύντομα». Αναφερόμενη στη Σύμβαση της Λευκωσίας είπε ότι θεωρεί ότι έχει «μεγάλη προοπτική» γιατί οι συμβαλλόμενοι έχουν την υποχρέωση να εισάγουν αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές δράσεις και εξέφρασε την ελπίδα ότι θα την επικυρώσουν όλα τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης σύντομα.

Στη δική του εισαγωγική παρέμβαση ο Γενικός Γραμματέας του Παγκόσμιου Οργανισμού Τελωνείων Κούνιο Μικουρίγια αναφέρθηκε στο πρόγραμμα πολιτιστικής κληρονομιάς που εφαρμόζει ο οργανισμός, το οποίο περιλαμβάνει την παροχή κατάρτισης και ενός ηλεκτρονικού δικτύου το οποίο χρησιμοποιείται σε συνεργασία μεταξύ διαφορετικών υπηρεσιών επιβολής του νόμου.

Μίλησε για τα εμπόδια που συναντούν οι τελωνειακές αρχές λόγω της περίπλοκης φύσης του θέματος και του υπερβολικού χρόνου που χρειάζεται για να αποδειχθεί ότι τα αντικείμενα που κατάσχονται ανήκουν στην πολιτιστική κληρονομιά.

«Αυτό που χρειαζόμαστε είναι η υποστήριξη σε πολιτικό επίπεδο και σε επίπεδο κοινωνίας των πολιτών για να προστατέψουμε τον πολιτισμό μας», πρόσθεσε.

Σε δηλώσεις του μετά την έναρξη του συνεδρίου, ο εκπρόσωπος Τύπου της αναπληρώτριας Γενικής Γραμματέα του ΣτΕ Τζιουσέπε Ζαφούτο ανέφερε ότι το Συμβούλιο της Ευρώπης είναι εδώ για «να δημιουργήσει ένα κοινό νομικό έδαφος για τους πολίτες του και τα κράτη μέλη του» και μίλησε για την σημασία μιας τέτοιας διεθνούς συνθήκης.

Βρισκόμαστε εδώ, είπε, «για να κάνουμε περαιτέρω βήματα γι αυτή την Σύμβαση», προσθέτοντας ότι είναι σημαντικό ότι συμμετέχουν αρκετοί φορείς εδώ, όπως ο διακυβερνητικός τομέας, ο διεθνής τομέας, ο τομέας των επιχειρήσεων τέχνης και οι ΜΚΟ ενώ υπογράμμισε και την σημασία του ρόλου που έχουν να διαδραματίσουν τα ΜΜΕ.

Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος Τύπου του Υπουργείου Εξωτερικών Δημήτρης Σαμουήλ ανέφερε ότι το συνέδριο στοχεύει στην περαιτέρω προώθηση της οικουμενικότητας της Σύμβασης της Λευκωσίας.

Εξέφρασε την πεποίθηση ότι οι συμμετέχοντες στο συνέδριο θα επιστρέψουν στις χώρες τους με «ένα ισχυρό θετικό μήνυμα για την Σύμβαση και για την ανάγκη να δράσουμε μαζί για να προωθήσουμε την κοινή μας κληρονομιά».

Το συνέδριο διοργανώνεται από τον Επίτροπο Εθελοντισμού και ΜΚΟ σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών, το Συμβούλιο της Ευρώπης και την ΕΕ.

Πηγή: ΑΠΕ