Τριγμοί στις Ελληνοαμερικανικές σχέσεις

Η στάση αυτή των αμερικανών δεν άλλαξε ούτε μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης από το ΣΥΡΙΖΑ σε συνεργασία με τους ΑΝΕΛ. Η Ουάσιγκτον μάλιστα αφενός απέφυγε οιαδήποτε εμπλοκή προεκλογικά, ενώ μετά τις 26 Ιανουαρίου συνέχισε την ίδια στάση, ρίχνοντας μάλιστα και γέφυρες προς τη νέα κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα.

Ωστόσο τις τελευταίες μέρες, μετά τις πρόσφατες επισκέψεις στη Μόσχα του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του υπουργού Αμυνας, Πάνου Καμμένου και τις δηλώσεις που έγιναν από διάφορα στελέχη της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και - κυρίως – την ψήφιση από τη Βουλή των Ελλήνων στο πλαίσιο του νομοσχεδίου για την κατάργηση των φυλακών υψίστης ασφαλείας άρθρου που δίνει την δυνατότητα στον Σάββα Ξηρό και σε ισοβίτες με αναπηρία άνω του 80% να εκτίσουν το υπόλοιπο της ποινής τους υπό κατ’ οίκον περιορισμό φορώντας το ηλεκτρονικό «βραχιολάκι», οι σχέσεις Αθηνών – Ουάσιγκτον θυμίζουν τα μέσα της δεκαετίας του ’80.

Κι αν ακόμη στο θέμα της Ρωσίας, οι συμφωνίες που υπέγραψε η Αθήνα κι οι επιφυλάξεις της στο ζήτημα των ρωσικών κυρώσεων μπορούν να εξηγηθούν με λογικά επιχειρήματα και στο τέλος να γίνουν ανεκτές, η μεθόδευση στο ζήτημα της αλλαγής των συνθηκών κράτησης του Σάββα Ξηρού ήταν θέμα που καμιά αμερικανική κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να ανεχθεί, καθώς άπτεται ατόμου που έχει δολοφονήσει αμερικανούς υπηκόους και μάλιστα δημόσιους λειτουργούς.

Κατ’ αρχάς, η χρονική συγκυρία της ψήφισης του νόμου ήταν κάκιστη. Δύο-τρεις μέρες πριν την επίσκεψη στην Ουάσιγκτον του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά και τη συνάντησής του με τον αμερικανό ομόλογό του, Τζον Κέρι. Έπειτα συνέβη την στιγμή που οι ΗΠΑ αποτελούν την μοναδική χώρα διεθνώς που υποστηρίζει εν μέρει την Ελλάδα.

Οι ενδείξεις που υπάρχουν στηρίζουν το επιχείρημα ότι ο υπουργός Εξωτερικών, καθώς δεν συμμετείχε στην συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου στο οποίο ελήφθη η απόφαση, λόγω ταξιδίου στην Ουγγαρία, αιφνιδιάστηκε. Την ίδια στιγμή αλλεπάλληλες αντικρουόμενες τοποθετήσεις στελεχών της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ, έδωσαν στους αμερικανούς της εντύπωση ότι σε λίγες μέρες ο Ξηρός θα αφήνονταν ελεύθερος, ή - το λιγότερο – θα παρέμεινε σε κατ’ οίκον περιορισμό υπό περιοριστικούς όρους. Ωστόσο η εικόνα αυτή μεταφέρθηκε στην Ουάσιγκτον από τον αμερικανό πρέσβη Ντέιβιντ Πίρς, συνοδευόμενη από τις έντονες αντιδράσεις συγγενών θυμάτων της τρομοκρατικής οργάνωσης 17Ν, αλλά και στελεχών της ΝΔ κι άλλων κομμάτων, που ζητούσαν την παρέμβαση της αμερικανικής κυβέρνησης.
Το αποτέλεσμα ήταν σειρά υψηλού επιπέδου διαβημάτων, μια οξύτατη δήλωση του αμερικανού πρέσβη στην Αθήνα και μια σαφής δημόσια προειδοποίηση του υπουργού Εξωτερικών Τζον Κέρι, ενώπιον του ομολόγου του Νίκου Κοτζιά, που πέραν του ζητήματος της τρομοκρατίας, εμπεριείχε και προειδοποίηση για τις ελληνο-ρωσικές σχέσεις.

Μετά τις διευκρινίσεις της Αθήνας και τις διαβεβαιώσεις ότι δεν θα αφεθεί ελεύθερος ο Σάββας Ξηρός, ούτε θα τεθεί σε κατ’ οίκον περιορισμό πριν διασφαλιστεί ότι δεν θα μπορεί να κάνει κάτι άλλο πέραν της θεραπείας του – είναι τυφλός κατά 95% - η Ουάσιγκτον χαμήλωσε λίγο τους τόνους, λέγοντας ότι θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και την υλοποίηση των υποσχέσεων. Φρόντισε ωστόσο να στείλει ακόμη μία προειδοποίηση, εντάσσοντας τον Χριστόδουλο Ξηρό και τον Μαζιώτη στον κατάλογο των διεθνών τρομοκρατών. Την ίδια στιγμή το θέμα επικάλυψε όλα τα υπόλοιπα σοβαρά θέματα της ελληνοαμερικανικής ατζέντας που συζήτησε ο κ. Κοτζιάς στην Ουάσιγκτον και έπληξε την εικόνα της Ελλάδας στις ΗΠΑ, δίνοντας παράλληλα πάτημα και σε συντηρητική μερίδα της Ελληνοαμερικανικής Κοινότητας να αρχίσει τις επιθέσεις στη νέα κυβέρνηση.

Παράγοντες του ελληνικού λόμπι επισημαίνουν την έλλειψη σταθερότητας στη νέα κυβέρνηση και υπογραμμίζουν ότι όλα αυτά μπορούσαν να αποφευχθούν αν είχε ανοίξει δίαυλος επικοινωνίας με τη νέα κυβέρνηση. Το αν και κατά πόσο οι πληγές που προκλήθηκαν θα επουλωθούν και μάλιστα γρήγορα, απομένει να αποδειχθεί στην πράξη. Το σίγουρο είναι πάντως ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει πλέον την πολυτέλεια άλλων παρόμοιων λαθών.