Παγκ.Γυμνάσιο: Άξιος εκπρόσωπος στην σύνοδο Euroclassica

Στο διεθνές αυτό συνέδριο, μετέχουν διακεκριμένοι λόγιοι και επιστήμονες, όλων των ειδικοτήτων, Ακαδημαϊκοί, Καθηγητές πανεπιστημίων, διδάκτορες, ερευνητές, προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές, από την Ελλάδα, την Ευρώπη και από ολόκληρο τον κόσμο, διδάσκουν τα ομηρικά έπη, την ελληνική γραμματεία και γλώσσα και απερχόμενοι γίνονται οι καλύτεροι πρεσβευτές του ελληνικού πολιτισμού σε ολόκληρο τον κόσμο. Στο πλαίσιο της επαφής μας με τους ξένους καθηγητές οι οποίοι διδάσκουν αρχαία ελληνικά έγινε εισήγηση για μελλοντική μας συνεργασία. Επίσης παράλληλα με τις εισηγήσεις των συνέδρων οι μαθητές μας είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν διαλέξεις αρχαίων ελληνικών και να κατανοήσουν καλύτερα τη διαχρονική τους αξία.

Η φιλόλογος του σχολείου Μαρία Μπούκουρα στην εισήγησή της με τίτλο: «Νᾶμα μελισσῶν ἡδὺ ἡ μάθησις ἐστὶ.», πρόβαλε μέσα από αποσπάσματα διδαγμένων κειμένων του Πλουτάρχου, του Πλάτωνα, της Αρχαίας Κυπριακής Γραμματείας, της Οδύσσειας και της Ιλιάδας, μια σφαιρική θεώρηση του θέματος της αγωγής των παιδιών και των ανθρωπιστικών αρχών που τη διέπουν. Ανέφερε συγκεκριμένα ότι η διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών κειμένων συντελεί στη δημιουργία ενεργών πολιτών με γνώση της ταυτότητάς τους, ικανοί να κατακτούν τη γνώση και να αντιμετωπίζουν τον κόσμο κριτικά. Αρχικά παρουσιάστηκε η προσφορά του Πλουτάρχου, στο απόσπασμα «περί παίδων ἀγωγῆς», 9 b-c, ο οποίος κάνει αναφορά σε κάποιους πατέρες οι οποίοι «σπεύδοντες γὰρ τοὺς παῖδας ἐν πᾶσι τάχιον πρωτεῦσαι πόνους αὐτοῖς ὑπερμέτρους ἐπιβάλλουσιν, οἷς ἀπαυδῶντες ἐκπίπτουσι». Με στόχο να δέχονται τα παιδιά πρόθυμα τη γνώση η μάθηση πρέπει να παρέχεται με μέτρο. Ακολούθησε η συνεξέταση του θέματος με το κείμενο του Πλάτωνα, Πρωταγόρας 325c-326c, «Ἐν Ἀθήναις τοὺς παῖδας μετ’ ἐπιμελείας διδάσκουσι καὶ νουθετοῦσι... διδάσκοντες ὅτι τὸ μὲν δίκαιον, τὸ δὲ ἄδικον καὶ τόδε μὲν καλόν, τόδε δὲ αἰσχρόν ἐστι». Η εκπαίδευση των αγοριών στην αρχαία Αθήνα αποτελούσε μια πολύπλευρη και συνεχή διαδικασία με στόχο τη δημιουργία καλού καγαθού πολίτη με ολόπλευρη ανάπτυξη σώματος και πνεύματος. Έτσι τα παιδιά οδηγούνται στην κατάκτηση του «Γνῶθι σαυτόν». Συνεχίζοντας, οι Υποθήκες των Επτά Σοφών (F134c), Αρχαία Κυπριακή Γραμματεία, τονίζουν την αξία της κοσμιότητας, της εγκράτειας, της δικαιοσύνης και της ευβουλίας. Έπειτα, μέρος της συνεξέτασης της εισήγησης αποτέλεσε απόσπασμα της Ιλιάδας του Ομήρου, έργου που παρουσιάζει την αγριότητα του πολέμου και τις καταστροφικές συνέπειες της οργής στην κοινωνία.

Ο άνθρωπος, μέσα από τον αγώνα του για επιβίωση, τον πόνο και την αριστεία του αναδεικνύεται σε διαχρονικό σύμβολο ατομικού αγώνα και μπορεί να διαμορφώσει πολίτες που είναι ενεργοί στην κοινωνία και έχουν ευθύνη για τις πράξεις τους. Συγκεκριμένα, μέσα από τη ραψωδία Ζ, 119 – 236, στο σημείο που ο Γλαύκος και ο Διομήδης ανακαλύπτουν ότι τους δένει πατρική φιλία, οι δύο αγωνιστές ανταλλάσσουν τα όπλα τους και ορκίζονται αιώνια φιλία. Οι μαθητές αντιλαμβάνονται την αξία της αλληλεγγύης και της φιλίας, της ομαδικής πέρα από την ατομική προσπάθεια και γίνονται πολίτες που θα συνεργάζονται και θα ανταποκρίνονται στις σύγχρονες προκλήσεις. Παράλληλα, στη ζ ραψωδία της Οδύσσειας, ο σεβασμός προς τον ξένο Οδυσσέα, η φιλοξενία και η ανθρώπινη μεταχείρησή του, δίνει μάθημα αξιοπρέπειας στους νέους. Γνωρίζουν μια ευνομούμενη κοινωνία όπου οι κανόνες γίνονται σεβαστοί, οι κάτοικοι ζουν ειρηνικά και απολαμβάνουν ποιότητα ζωής σε ένα ουτοπικό πλαίσιο που όμως είναι αποτέλεσμα επιλογής της ειρήνης έναντι του πολέμου. Η κοινωνία των Φαιάκων, λοιπόν, έχει φτάσει σε τέτοιο επίπεδο κοινωνικής και ηθικής τελειότητας που και σήμερα καθογηγεί και εμπνέει.

Τα ομηρικά έπη επομένως, ως μάθηση είναι πηγή ψυχαγωγίας με την αρχαία σημασία της λέξης. Ο Όμηρος συμβάλλει στην αυτογνωσία μας ενώ οι αρχαιοελληνικές ανθρωπιστικές αξίες γενικότερα, γίνονται ισχυρά και επίκαιρα στηρίγματα της αγωγής των νέων και λειτουργούν ως πολιτιστική παρακαταθήκη στους μαθητές και τις μαθήτριές μας.

Οι πιο πάνω ανθρωπιστικές αξίες αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για το τραγούδι με τίτλο: «Νάμα μελισσών ηδύ» για τους μαθητές της αποστολής Ανδρέα Σκέττο και Ησαΐα Τσιάνο, οι οποίοι συνέθεσαν τη μουσική και τραγούδησαν με συνοδεία κιθάρας και τουμπελεκιού, ενθουσίασαν το κοινό που χειροκρότησε θερμά.

Το τραγούδι αποτέλεσε δημιουργική εργασία στο μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών κατεύθυνσης Α΄Λυκείου των μαθητών/τριας: Δανάης Ζέζα, Ανδρέα Σκέττου, Κυριάκου Αναστασίου, Εμμανουήλ Ιεζέκ και Ησαΐα Τσιάνου, οι οποίοι ανήκουν στο μουσικό τμήμα του Παγκυπρίου Γυμνασίου. Τους στίχους συνέθεσαν από φράσεις των αρχαίων κειμένων που αναφέρθηκαν στην εισήγηση, με γενική επιμέλεια της φιλολόγου Μαρίας Μπούκουρα.

Ιδιαίτερες ευχαριστίες εκφράζονται στο Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας, στην Επιθεωρήτρια φιλολογικών μαθημάτων Δρ Ειρήνη Ροδοσθένους, στη Διευθύντρια του Παγκυπρίου Γυμνασίου κ. Σοφία Ιωάννου και στη Βοηθό Διευθύντρια κ. Ελένη Αδάμου για την πολύπλευρη στήριξη της ομάδας αποστολής στο συνέδριο.

Σύνταξη: Μαρία Μπούκουρα