74ο Φεστιβάλ Κανών: Αριστουργηματική ταινία από το Ιράν

Ευπρόσδεκτη επιστροφή του Ιρανού σκηνοθέτη Ασγκάρ Φαρχάντι (ή Φαραντί, όπως τον προφέρουν οι Γάλλοι) στη χώρα του (ύστερα από την όχι το ίδιο ενδιαφέρουσα ταινία «Το ξέρουν όλοι», που γύρισε στο εξωτερικό), με την ταινία «Ένας ήρωας» που είδαμε στο διαγωνιστικό τμήμα του 74ου Φεστιβάλ των Κανών.

Ο Ραχίμ (Αμίρ Ζαντίντι) βρίσκεται στη φυλακή για ένα χρέος που δεν μπόρεσε να ξεπληρώσει. Η ταινία καταγράφει τις δυο μέρες που αυτός βγαίνει με άδεια από τη φυλακή και προσπαθεί να πείσει τον δανειστή του να αποσύρει την καταγγελία. Μόνο που πίσω από αυτήν κρύβεται η επιθυμία εκδίκησης τόσο από τον δανειστή του όσο και από την πρώην γυναίκα του.

Ώσπου ο Ραχίμ και μια νέα γυναίκα που είναι ερωτευμένη μαζί του, αποφασίζουν να βάλουν μπροστά ένα σχέδιο για να πείσουν τον πεισματάρη, αδιάλλακτο δανειστή να υποχωρήσει και να δεχτεί μια με γραμμάτια εξόφληση. Μια, όπως τελικά αποδεικνύεται, πολύ δύσκολη πορεία, με απρόοπτες εξελίξεις και με διαφορα συγγενικά και φιλικά πρόσωπα να αναμιγνύονται σ’ αυτήν: την αδερφή του Ραχίμ, τον μικρό, με προβλήματα δυσλεξίας, γιο του, ένα εξυπηρετικό σοφέρ και τα μέλη μιας φιλανθρωπικής οργάνωσης.

Με ένα με ωραίους διαλόγους και συνεχείς ανατροπές σενάριο, με στημένες με ξεχωριστή φροντίδα καταστάσεις, και με σωστούς ανθρώπινους χαρακτήρες (που ερμηνεύουν τέλεια όλοι οι ηθοποιοί του), τοποθετημένους σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικό περιβάλλον, από το οποίο δεν λείπει και η οξυδερκής κριτική μάτια, ο Φαρχαντί έφτιαξε μια συναρπαστική κοινωνική, και με σασπένς, ταινία στο πνεύμα της αριστουργηματικής του, «Ένας χωρισμός». Μια ταινία που σίγουρα θα είναι ανάμεσα στα φαβορί για το Χρυσό Φοίνικα.

Στη γαλλική «Τιτάν» της Τζούλια Ντικουρνάου, που είχε εντυπώσει με την κανιβαλική ταινία τρόμου «Raw», έχουμε παράξενη πρωταγωνίστρια, ένα είδος ανθρώπινου Transformer, που, έχοντας, μικρό ακόμη κοριτσάκι, τοποθετήσει, μετά από ατύχημα, μια πλάκα από τιτάνιο πάνω από το αυτί της, αρχίζει να έχει σχέση περισσότερο με μηχανές και αυτοκίνητα (ακόμη και σεξουαλική επαφή), παρά με ανθρώπινα όντα.

Χορεύτρια, όταν τη συναντάμε, ενήλικη πια, σ’ ένα χώρο όπου οι ημίγυμνες χορεύτριες εκτελούν τα προκλητικά τους νούμερα πάνω σε αυτοκίνητα, η Αλέξια (μια εντυπωσιακή Αγκάτ Ρουσέλ), σκοτώνει με άγριο τρόπο τον φαν που την κυνηγά ως το αυτοκίνητο της. Θα επιδοθεί και σε μια σειρά φρικτές δολοφονίες (με την αστυνομία να μιλάει ήδη για σίριαλ κίλερ) και θα κάψει το σπίτι της (έχοντας κλειδώσει και κάψει τους γονείς της στο δωμάτιο τους), πριν αποφασίσει να αλλάξει, κατά κάποιο τρόπο ζωή, παίρνοντας τη θέση του εξαφανισμένου εδώ και μια δεκαετία, θέση του γιου του αρχηγού της πυροσβεστικής (Βενσάν Λεντόν), αφού κόψει τα μαλλιά της, δέσει τα στήθη της και τραυματίσει το πρόσωπο της.

Η σκηνοθέτρια θέλησε να σχολιάσει, μέσα από την ταινία του τρόμου, θέματα φεμινιστικά, που εισάγει μέσα από την όλη ιστορία, όχι πάντα με την ίδια επιτυχία (ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το σενάριο), αν και, από εικαστικής και ηχητικής πλευράς, καταφέρνει να δώσει ένα ενιαίο, καλά οργανωμένο, στιλ, δείχνοντας πως στο χώρο του φανταστικού ο γαλλικός κινηματογράφος έχει αποκτήσει έναν ακόμη δημιουργό.

Τριάντα χρόνια μετά την ταινία του «JFK», με πρωταγωνιστή τον Ντέιβιντ Κόστνερ, που παρουσίαζε τη «θεωρία συνωμοσίας» γύρω από τη δολοφονία του προέδρου Κένεντυ, ο επίμαχος Αμερικανός σκηνοθέτης Όλιβερ Στόουν επέστρεψε με μια ταινία για τη δολοφονία του Κένεντυ, τη φορά αυτή ντοκιμαντέρ, το «JFK Revisited: Through the Looking Glass» («Ο JFK αναθεωρημένος: μέσα από τον καθρέφτη»), που σχολιάζει ως «πραγματικότητα της θεωρίας».

Αντλώντας από τα τεράστια αρχεία που, στο μεταξύ, έχουν αποχαρακτηριστεί, με νέες συνεντεύξεις και σπάνιο αρχειακό υλικό, εξετάζοντας, υπό το νέο φως, τη «μαγική σφαίρα» του Λι Όσβαλντ και τα ιατρικά αρχεία της αυτοψίας που έγινε στο Ναυτικό Νοσοκομείο του Μέριλαντ, ο Στόουν στρέφει την έρευνα του στον πρώην αρχηγό της CIA, Άλαν Ντάλες, τον οποίο ο Κένεντυ απέλυσε τον Νοέμβρη του 1961, και ο οποίος συμμετείχε στην Επιτροπή Γουόρεν για την έρευνα γύρω από τη δολοφονία του Προέδρου.

«Ο Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ, η μαφία, ο Τζάκια Ρούμπι, αποτελούν ψεύτικες αποδείξεις για να προκαλέσουν τη σύγχυση», ανάφερε ο Στόουν που βρέθηκε στην Κρουαζέτ για να παρουσιάσει την ταινία του. Προσθέτοντας πως «για μένα είναι ξεκάθαρο πως η CIA δημιούργησε μια 'μαύρη έρευνα', επειδή, όπως πιστεύω, ο τότε αρχηγός της CIA Άλεν Ντάλες ήταν πίσω από την επίθεση. Κι αυτό γιατί κατάλαβε πως ο Κένεντυ σχεδίαζε να περιορίσει την επιρροή της CIΑ, ιδιαίτερα μάλιστα μετά την καταστροφική της επέμβαση στον Κόλπο των Χοίρων στην Κούβα. Ο Ντάλες είχε στη διάθεση του όλους τους αναγκαίους πόρους για να φέρει εις πέρας το σχέδιο του».