Αρθογραφία: Τμήματα Ατυχημάτων και Επειγόντων Περιστατικών: Πού οδεύουμε;

*της Δρος Ανδρούλλας Ελευθερίου

Παρασκευή, 6 Αυγούστου 2021. Ασθενής χωρίς ιδιωτική ασφάλιση μεταβαίνει στο Τμήμα Ατυχημάτων και Επειγόντων Περιστατικών (ΤΑΕΠ) ιδιωτικού νοσηλευτηρίου. Αφού διενεργείται μια σειρά εξετάσεων, ο επί καθήκοντι ιατρός δεν εντοπίζει κανένα πρόβλημα που χρήζει αντιμετώπισης και δίνει εξιτήριο στον ασθενή. Λόγω επιδείνωσης της κατάστασης, ο ασθενής μεταβαίνει το επόμενο πρωί σε ΤΑΕΠ κρατικού νοσηλευτηρίου. Μετά από πολύωρη αναμονή, εντοπίζεται άμεσα το πρόβλημα που χρήζει επείγουσας χειρουργικής επέμβασης. Ο ασθενής έχει κινηθεί νομικά ενάντια στο ιδιωτικό νοσηλευτήριο για ιατρική αμέλεια.

Σάββατο, 14 Αυγούστου 2021. Ασθενής με ιδιωτική ασφάλιση χρήζει επείγουσας ιατρικής περίθαλψης. Αδυνατεί να εντοπίσει Τμήμα Ατυχημάτων και Επειγόντων Περιστατικών (ΤΑΕΠ) σε ιδιωτικό νοσηλευτήριο, γιατί τα πλείστα δεν λειτουργούν πλέον λόγω της πανδημίας COVID-19. Καταφέρνει να εντοπίσει σχετικό Τμήμα που υπολειτουργεί, παρά την κοσμοσυρροή, και περιθάλπεται μετά από πολύωρη αναμονή. Δεν διενεργούνται οι απαραίτητες εξετάσεις, γιατί δεν τις διαθέτει το Τμήμα, και παραπέμπεται σε ιδιώτη ιατρό.

Δευτέρα, 16 Αυγούστου 2021. Ασθενής, δικαιούχος ΓεΣΥ, χωρίς ιδιωτική ασφάλιση, μεταβαίνει σε ΤΑΕΠ κρατικού νοσηλευτηρίου. Διενεργείται τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου COVID-19, όμως οι ιατροί αρνούνται να προχωρήσουν σε περίθαλψη και ζητούν τεστ με τη μέθοδο PCR. Μετά από οκτάωρη παραμονή σε απομονωμένη κλίνη του Τμήματος και καμία επαφή με το προσωπικό, διενεργείται το τεστ. Μετά από 7 ώρες, συνολικά 15, γνωστοποιούνται τα αποτελέσματα και οι επί καθήκοντι ιατροί, ασκούμενοι κυρίως, προχωρούν στη διάγνωση και θεραπεία του ασθενούς. Μετά από 24 ώρες παραμονής στο Τμήμα, ο ασθενής εισάγεται σε τμήμα του νοσηλευτηρίου για θεραπεία και παρακολούθηση. Δεν παραπέμπεται σε ιδιωτικό νοσηλευτήριο, στο πλαίσιο του τρέχοντος προγράμματος συνεργασίας των νοσηλευτηρίων, λόγω της σοβαρότητας της κατάστασής του.

Αυτά είναι μόνο τρία από τα εκατοντάδες επείγοντα περιστατικά που κατακλύζουν καθημερινά τα ιδιωτικά και τα κρατικά νοσηλευτήρια. Πρόκειται για τρεις καταγγελίες ασθενών μέσα σε διάστημα δέκα μόλις ημερών, οι οποίες καταδεικνύουν τη ζοφερή πραγματικότητα που έχει δημιουργήσει η πανδημία COVID-19 και τον βαθμό στον οποίο έχει πλήξει υπηρεσίες ζωτικής σημασίας για το Γενικό Σύστημα Υγείας. Πρόκειται επίσης για τρία περιστατικά που υπογραμμίζουν τη στασιμότητα στη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας.

Τα νέα δεδομένα, σύμφωνα με τις καταγγελίες των ασθενών, είναι ότι τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια δεν παρέχουν, ως επί το πλείστον, υπηρεσίες πρώτων βοηθειών και ότι, όσα διαθέτουν τέτοιες υπηρεσίες, αυτές δεν λειτουργούν σωστά. Είναι δε γνωστό ότι τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια σπανίως περιθάλπουν περίπλοκα περιστατικά. Τα δε κρατικά νοσηλευτήρια βρίσκονται ακόμα στον αναπνευστήρα, μετά τις μαζικές παραιτήσεις ιατρών το 2019 και ταλαιπωρούν αδικαιολόγητα τους ασθενείς λόγω γενικής υποστελέχωσης και έλλειψης εμπειρογνωμοσύνης.

Δεδομένου ότι ο καθένας μας θα χρειαστεί κάποια στιγμή στη ζωή του επείγουσα ιατρική περίθαλψη, είτε μετά από ατύχημα είτε λόγω κάποιας επιπλοκής, είναι επιεικώς απαράδεκτη η αδυναμία των αρμόδιων αρχών να διασφαλίσουν την απρόσκοπτη παροχή επείγουσας ιατρικής περίθαλψης από όλα ανεξαιρέτως τα νοσηλευτήρια, κρατικά και μη. Είναι αδιανόητο να υπάρχει πολύωρη αναμονή παντού, όταν κάθε λεπτό είναι κρίσιμης σημασίας για τη διατήρηση των ασθενών στη ζωή και για την πρόληψη και διαχείριση επιπλοκών, από τη στιγμή που το ΓεΣΥ δημιουργήθηκε για να καταργηθούν οι λίστες αναμονής και να εξυπηρετείται καλύτερα ο Κύπριος πολίτης.

Ως εκ τούτου, γεννώνται πολλά ερωτήματα για το μέλλον του τομέα της Υγείας στην Κύπρο. Σε σχέση με τα ΤΑΕΠ, προς τα πού οδεύουμε χωρίς σωστά στελεχωμένα ΤΑΕΠ; Με εξαίρεση τους χρόνιους πάσχοντες, από αυτά περνά η συντριπτική πλειοψηφία των ατόμων που νοσηλεύονται στα νοσοκομεία. Επίσης, γιατί τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια διαφημίζουν στις ιστοσελίδες τους ότι διαθέτουν ΤΑΕΠ, από τη στιγμή που αυτό δεν ισχύει; Υπάρχει έλεγχος από πλευράς Υπουργείου Υγείας; Τι κάνει ο Έφορος Ιδιωτικών Νοσηλευτηρίων; Ακόμα, γιατί οι ναυαρχίδες του εθνικού συστήματος υγείας, τα κρατικά νοσηλευτήρια, αδυνατούν να απασχολήσουν ιατρούς με πείρα στη διαχείριση επειγόντων περιστατικών; Και εάν ασχοληθούμε με λεπτομέρειες, γιατί διαφέρουν τα πρωτόκολλα εισαγωγής ασθενών μεταξύ ιδιωτικών και κρατικών νοσηλευτηρίων σε ό,τι αφορά τον έλεγχο των ασθενών για COVID-19;

Σε σχέση με το Γενικό Σύστημα Υγείας, το οποίο οι κυβερνώντες δεν κουράζονται να επαινούν, υπάρχει τελικά εποπτεία στη λειτουργία των νοσηλευτηρίων; Πού είναι ο ακριβοπληρωμένος Επόπτης του ΓεΣΥ; Ποιος είναι τελικά ο φορέας διαχείρισης των παραπόνων των ασθενών; Τι έγινε με τον θεσμό του Συνηγόρου του Ασθενή που

ενέκρινε το Υπουργικό Συμβούλιο προ διετίας; Επίσης, πολύ σημαντικά, ποιος είναι τελικά αυτός που εκπροσωπεί τη φωνή των Κύπριων πολιτών προς βελτίωση του συστήματος υγείας; Οι ασθενείς απαιτούν εδώ και χρόνια την υποχρεωτική διαπίστευση όλων των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Τι έγινε προς αυτή την κατεύθυνση; Ξεχάστηκε το πολυδιαφημισμένο Ινστιτούτο Ποιότητας και Κλινικής Αριστείας; Τα κλινικά πρωτόκολλα δεν αναθεωρήθηκαν ποτέ;

Οι Κύπριοι πολίτες θέλουν άμεσα απαντήσεις και διορθωτικές ενέργειες. Πληρώνουν εξάλλου κάθε μήνα, εδώ και τρία τουλάχιστον χρόνια, για το Γενικό Σύστημα Υγείας, για να έχουν πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας. H ποιότητα τελεί όμως υπό αμφισβήτηση στις πλείστες υπηρεσίες υγείας. Η λειτουργία του ΓεΣΥ, με τον υφιστάμενο τρόπο και τη σχεδόν εξ ολοκλήρου απουσία συνεχούς εποπτείας και λήψης διορθωτικών μέτρων, έχει εγκλωβίσει ακόμα ακόμα και αυτούς τους επαγγελματίες που ήταν υπέρμαχοι της ποιότητας και των υπηρεσιών υψηλών προδιαγραφών.

Κουραστήκαμε, κύριοι αρμόδιοι, να ακούμε για τη σωρεία ωφελημάτων του Γενικού Συστήματος Υγείας και ότι για όλα τα προβλήματα φταίει η πανδημία. Η πανδημία δεν είναι δικαιολογία για τα κακώς έχοντα των νοσηλευτηρίων, γιατί είναι κοινός παρονομαστής σε όλα τα συστήματα υγείας ανά το παγκόσμιο. Γνωρίζουμε τα καλά του Συστήματος, τα σεβόμαστε, αλλά έφτασε ο κόμπος στο χτένι. Πολύ δυστυχώς, ακούμε μόνο για αναλήψεις θέσεων, αλλαγές τίτλων και παραχωρήσεις προαγωγών, ενώ η κατάσταση είναι τραγική, ως απόσταγμα πολλών ετών ολιγωρίας και απάθειας. Αδιαμφισβήτητα, όλοι ανεξαιρέτως οι πολίτες στηρίζουμε την τιτάνια προσπάθεια αναβάθμισης του συστήματος, αλλά υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει συνεχής έλεγχος και ότι γίνονται βελτιώσεις. Γι’ αυτό και απαιτούμε να ξέρουμε προς τα πού βαδίζουμε.

*BSC, MSc, PhD

Iολόγος, Εκτελεστική Διευθύντρια Διεθνούς Ομοσπονδίας Θαλασσαιμίας (ΔΟΘ)