75ο Φεστιβάλ Καννών: Στο «Τρίγωνο της θλίψης» του Ρούμπεν Όστλουντ ο Χρυσός Φοίνικας

Στη σατιρική, βουτηγμένη σε μια μαύρη ατμόσφαιρα, σουηδική ταινία «Το τρίγωνο της θλίψης» του Ρούμπεν Όστλουντ απονεμήθηκε ο Χρυσός Φοίνικας του 75ου Φεστιβάλ των Καννών, ο δεύτερος Χρυσός Φοίνικας που κερδίζει ο σκηνοθέτης μετά «Το τετράγωνο» το 2017.

Με την τρυφερή ταινία «Close» του Λούκας Ντοντ, γύρω από τη σχέση φιλίας ανάμεσα σε δυο 13χρονα αγόρια, και την ταινία «Stars at Noon» της Κλερ Ντενί (ταινία πρέπει να πω που οι περισσότεροι από μας βρήκαν μέτρια) να μοιράζονται το Μεγάλο Βραβείο της κριτικής επιτροπής.

Ένα ακόμη βραβείο, το Βραβείο της Επιτροπής, μοιράστηκε σε δυο πολύ καλές ταινίες, την όμορφη, συγκινητική «ΕΟ» του Πολωνού Γέρζι Σκολιμόφσκι και την Ιταλό βελγική «Τα οκτώ βουνά» των Σαρλότ Βαντερμίρς και Φέλιξ βαν Γκρένινγκερ.

Με τον Κορεάτη Παρκ Τσαν-Γουκ να κερδίζει το βραβείο σκηνοθεσίας («Decision to Leave») και τους αδερφούς Νταρντέν να κερδίζουν το ειδικά φτιαγμένο για τη φετινή εκδήλωση «Βραβείο του 75ου Φεστιβάλ» για την ταινία τους «Τόρι και Λοκίτα».

Με το βραβείο της Διεθνούς Κριτικής (FIPRESCI) για τις ταινίες του διαγωνιστικού να απονέμεται στην ιρανική ταινία «Οι αδερφοί της Λέιλα» του Σαϊντ Ρουστάι. Ενώ για τα παράλληλα τμήματα η FIPRESCI βράβευσε τις ταινίες: «Το μπλε καφτάνι» της Μαροκινής Μαριάμ Τουζάνι («Ένα κάποιο βλέμμα») και τη γαλλική «Ντάλβα» της Εμανουέλ Νικό («Εβδομάδα της Κριτικής»).

Τη φιλία ανάμεσα σε δυο άντρες που διαρκεί δεκαετίες παρουσιάζουν στην ταινία τους «Τα οκτώ βουνά» οι Βέλγοι σκηνοθέτες Φέλιξ βαν Γκρένινγκερ και Σαρλότ Βαντερμίρς (Βραβείο της Επιτροπής). Φιλία που ξεκινά όταν αυτοί είναι ακόμη 12 χρονών, όταν ο Πιέτρο, παιδί από την πόλη, φτάνει για διακοπές με τη μητέρα του στο απομακρυσμένο ορεινό χωριό όπου ζει ο μικρός Μπρούνο, το μοναδικό αγόρι του χωριού που ζει με τον θείο λαό τη θεία του, περνώντας τις μέρες του βοηθώντας τους και αρμέγοντας τις αγελάδες. Οι διακοπές θα συνεχιστούν και άλλες χρονιές, με τα αγόρια να τρέχουν και να παίζουν και να ανεβαίνουν στα χιονισμένα βουνά, μαζί με τον πολύασχολο στην πόλη πατέρα του Πιέτρο.

Τα πράγματα μπερδεύονται όταν οι γονείς του Πιέτρο προτείνουν στους γονείς του Μπρούνο να βοηθήσουν το παιδί, παίρνοντας το μαζί τους στην πόλη για να μπορέσει να σπουδάσει. Πρόταση στην οποία αντιτίθεται τόσο ο Πιέτρο, που επιμένει πως ο Μπρούνο είναι παιδί του βουνού και της φύσης και η παρουσία του στην πόλη θα τον καταστρέψει, όσο και ο ίδιος ο πατέρας του Μπρούνο που τον παίρνει μαζί του για να εργαστεί σε εργοτάξιο. Ο Πιέτρο δεν θα συγχωρέσει ποτέ τον πατέρα του για την παρέμβαση του αυτή, διακόπτοντας κάθε σχέση μαζί του.

Οι δυο τους θα ξανσυνταντηθούν μεγάλοι πια (με ωραίες ερμηνείες από τους Αλεσάντρο Μπόργκι και Λούκα Μαρινέλι), όταν ο Πιέτρο επιστρέφει στο χωριό κι ανακαλύπτει τον Μπρούνο να ζει μια μοναχική ζωή στο βουνό. Μαζί θα μετατρέψουν μια μισογκρεμισμένη καλύβα σε μια όμορφη κατοικία που θα είναι το ξεχωριστό τους σπίτι. Τα μπερδέματα όμως εξακολουθούν να επηρεάζουν τη ζωή και τη φιλία τους: η παρουσία (μιας δυναμικής γυναίκας, που ο Μπρούνο παντρεύεται στη συνέχεια, η ανακάλυψη από τον Πιέτρο πως ο πατέρας του συνέχισε να βλέπει τον Μπρούνο, μεγάλο πια, σκαρφαλώνοντας μαζί του τα βουνά και και να τον βοηθά, έχοντας μετατραπεί σαν δεύτερος πατέρας του. Με τον Πιέτρο να φεύγει για τη Νεπάλ (εκεί όπου υπάρχουν και οι οκτώ κορυφές της Νεπάλ, που δίνουν και τον τίτλο στην ταινία) και να γίνεται διάσημος συγγραφέας πριν τελικά επιστρέψει στο ορεινό χωριό του Μπρούνο.

Οι σκηνοθέτες χρησιμοποιούν με τρόπο εξαιρετικό τους φυσικούς χώρους (το βουνό, τα χιόνια, τη λίμνη) για να τονίσουν τη σχέση του Μπρούνο με το περιβάλλον του, την αγάπη του για τη φύση (εξαιρετική η φωτογραφία του Ρούμπεν Ίμπενς τόσο στις ιταλικές Άλπεις όσο και στο Νεπάλ), που προτιμά από τους ίδιους του ανθρωπους, τονίζοντας παράλληλα τη δυνατή φιλία που, παρά τις αναταράξεις, εξακολουθεί να υπάρχει ανάμεσα στους δυο άντρες, και δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα που συνδυάζει το λυρισμό με κάποια θλίψη.

Η ποίηση, μαζί με το παράλογο, υπάρχει και στην ελληνική ταινία «Ντόντο» του Πάνου Κούτρα, που προβλήθηκε στις «Πρεμιέρες των Καννών». Η κωμωδία και το παράλογο υπήρχαν ήδη στις προηγούμενες ταινιες του σκηνοθέτη, από την «Επίθεση του γιγαντιαίου μουσακά» μέχρι τη «Ξένια» ( που το 2014 είχε προβληθεί στο «Ένα κάποιο βλέμμα» των Καννών). Εδώ η κωμωδία στρέφεται γύρω από μια πλούσια (σε οικονομική όμως κρίση) οικογένεια που ετοιμάζει ένα πλούσιο γάμο για την κόρη τους. Ένα μεγάλο φαγοπότι στην απομονωμένη, με πισίνα, έπαυλη της οικογένειας, με καλεσμενους και βοηθητικό προσωπικό, σε ένα χώρο που χρησιμεύει ως πέρασμα από την πραγματικότητα στη φαντασία, όπως και η Αλίκη του Λούις Κάρολ, μέσα από ένα καθρέφτη, παρέα με ένα «Ντόντο», ένα θρυλικό, πολύχρωμο πουλί που έχει εξαφανιστεί εδώ και 300 χρόνια, ένα είδος Γάτας του Cheshire, που τους περνάει από διάφορα «μέτωπα» και δοκιμασίες για να καταλήξει, με χιούμορ και σουρεαλιστικές ανατροπές, στην αντιμετώπιση των ευθυνών τους και την αυτογνωσία.

Τη διαφθορά της αστυνομίας και των τοπικών αρχών σε ένα φτωχικό χωριό της σημερινής Τουρκίας ξεσκεπάζει ο Εμίν Άλπερ στην, με ελληνική συμπαραγωγή, ταινία του «Καυτές μέρες». Ο Έμρε, ένας νεαρός, έντιμος αν και κάπως αφελής, Εισαγγελέας, φτάνει στο «κλειστό» χωριό του Σανικλάρ, για να εξετάσει μια υπόθεση πυροβολισμών στους δρόμους της πόλης εξαιτίας της εμφάνισης αγριόχοιρων.

Ο Έμρε είναι αποφασισμένος να διαλύσει τις ίντριγκες και τον επικίνδυνο λαϊκισμό του αυταρχικού δημάρχου, σε μια περιοχή όπου κυριαρχούν ο νεποτισμός, η εκμετάλλευση του νερού και η ομοφοβία και που ο δήμαρχος και η ομάδα του είναι έτοιμοι να χρησιμοποιήσουν κάθε παράνομο μέσο για να παραμείνουν στην εξουσία. Με εικόνες πάντα εικαστικά ωραίες, ο Αλπερ καταγράφει με λεπτομέρεια και τόλμη τη λειτουργία ενός μικρόκοσμου, όπου ο έλεγχος ενός ανθρώπου ξεπερνάει τα όρια του νόμου και εμποδίζει την οποιοδήποτε πορεία προς ένα σύγχρονο, αληθινά δημοκρατικό κράτος.

ΤΑ ΕΠΙΣΗΜΑ ΒΡΑΒΕΙΑ

Χρυσός Φοίνικας:

TRIANGLE OF SADNESS του Ruben ÖSTLUND

Μέγα Βραβείο (εξ ίσου):

CLOSE του Lukas DHONT, και

STARS AT NOON της Claire DENIS

Καλύτερης Σκηνοθεσίας:

Στον PARK Chan-wook για την ταινία DECISION TO LEAVE

Καλύτερου Σεναρίου:

στον Tarik SALEH για την ταινία BOY FROM HEAVEN

Βραβείο της Επιτροπής (εξ ίσου):

«EO» του Jerzy SKOLIMOWSKI

«LE OTTO MONTAGNE» της Charlotte VANDERMEERSCH & του Felix VAN GROENINGEN

Βραβείο του 25ου:

«TORI ET LOKITA» των Jean-Pierre & Luc DARDENNE

Καλύτερη Γυναικεία Ερμηνεία:

Στην Zar AMIR EBRAHIMI για την ταινία «HOLY SPIDER» του Ali ABBASI

Καλύτερη Ανδρική Ερμηνεία:

στον SONG Kang-ho για την ταινία «BROKER» του KORE-EDA Hirokazu

ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ ΤΑΙΝΙΕΣ

Χρυσός Φοίνικας:

«THE WATER MURMURS» του Jianying CHEN

Ειδική Μνεία:

«LORI» του Abinash Bikram SHAH

ΕΝΑ ΚΑΠΟΙΟ ΒΛΕΜΜΑ

Πρώτο Βραβείο:

«LES PIRES» (The Worst Ones) της Lise AKOKA & του Romane GUERET

Βραβείο της Επιτροπής:

«JOYLAND» του Saim SADIQ

Καλύτερης Σκηνοθεσίας:

«METRONOM» του Alexandru BELC

Καλύτερης Ερμηνείας (εξ ισου):

Στη Vicky Krieps για την ταινία «CORSAGE» της Marie KREUTZER

Στον Adam Bessa για την ταινία «HARKA» του Lotfy NATHAN

Καλύτερου Σεναρίου:

«MEDITERRANEAN FEVER» του Maha HAJ

Βραβείο « Coup de cœur » :

«RODEO» της Lola QUIVORON

ΝΠ