Τo Ινστιτούτο "Προμηθέας" συμπληρώνει κενά

Για την ίδρυση και τους κύριους άξονες της δημιουργίας του Ινστιτούτου Ερευνών Προμηθέας, μίλησαν ο Αναπληρωτής Πρόεδρός του και τακτικό μέλος της Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών της Ευρώπης, Κώστας Γουλιάμος και ο Χρυσόστομος Πασιαρδής, Υπεύθυνος Αρχείου και Εκδόσεων του Ινστιτούτου στην εκπομπή του ΡΙΚ «Πανεπιστημιακοί Θησαυροί».

Όπως ανέφεραν το Ινστιτούτο είναι ερευνητικό κέντρο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και ιδρύθηκε με στόχο την προώθηση της διεπιστημονικής έρευνας. Η προαγωγή, διεξαγωγή και αξιοποίηση της συστηματικής επιστημονικής έρευνας ως εργαλείο κριτικής ανάλυσης, διαλόγου και κατανόησης του πολιτικού, κοινωνικού, οικονομικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος, με την ταυτόχρονη υποβολή συγκεκριμένων προτάσεων και εισηγήσεων, αποτελούν θεμελιώδεις στόχους του Ινστιτούτου.

Στην εκπομπή λέχθηκε ότι το Ινστιτούτο συμπληρώνει ένα κενό με τρόπο μη συμβατικό, καθώς μέσα από τις μελέτες που έχουν κυκλοφορήσει και που ο καθένας μπορεί να προμηθευτεί, μπορεί να συνειδητοποιήσει πλείστα όσα ζητήματα αναφύονται στον Κυπριακό χώρο και μετά να τα συνδέσει με αντίστοιχα ζητήματα που υπάρχουν στον ελλαδικό και διεθνή χώρο. «Θέλουμε μέσα από τις μελέτες να ανατρέψουμε την πάγια συντηρητική/συμβατική αντίληψη για το τί είναι ένα πρόβλημα κοινωνικό ή πολιτισμικό».

Κ. Γουλιάμος: «Στο τσουνάμι των αλλαγών θα πρέπει να αρχίσουμε να στοχαζόμαστε για κοινωνική και ιστορική συνείδηση»

Πολλές δράσεις

Πολλές δράσεις/συνέδρια που γίνονται έχουν κυπριακό χαρακτήρα, κυρίως οι εκδηλώσεις που συμμετέχουν και οι δυο κοινότητες στην Κύπρο. Όπως ανέφερε ο κ. Γουλιάμος «φέρνουμε μαζί τη σκέψη που κυριαρχεί στο νησί μας με ένα τρόπο που είναι καθόλα κοινωνικός και πολιτισμικός. Μαζί μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε τι είναι αυτό που περισσότερο μας ενώνει παρά μας χωρίζει και τι είναι αυτό που μπορούμε να δουλέψουμε γιατί το θέλουμε ως κοινωνά. Στην Κύπρο έγινε ένας βίαιος μετασχηματισμός που δημιούργησε μια νόθα αστικοποίηση. Λόγω της εισβολής και της κατοχής αυτός ο βίαιος μετασχηματισμός άλλαξε την ταξική δομή και τον κοινωνικό ιστό της χώρας, δημιουργώντας ένα κενό, δηλαδή το αξιακό πρόταγμα. Το υπόδειγμα το αξιακό στην Κύπρο τον 21ο αιώνα δεν μπορεί να είναι η επιδεικτική παρασιτική κατανάλωση, ο κτητικός ατομικισμός ή αγοράζω αυτοκίνητο για να βγάλω το μάτι του γείτονα και να ανέβω κοινωνικό στάτους. Όλα αυτά δημιουργούν παθογένειες κι αυτές φτιάχνουν την αλλοτρίωση. Ως πολίτες και ως επιστήμονες έχουμε υποχρέωση να σκύψουμε στα ιστορικά δρώμενα, στον ίδιο μας τον ιστό, αυτό κάνουμε όλα αυτά τα χρόνια στο Ινστιτούτο Ερευνών Προμηθέας».

Το Ινστιτούτο αποτελείται από διοικητικό και επιστημονικό συμβούλιο, μόνιμο προσωπικό και ερευνητές, ανέφερε με τη σειρά του κ. Πασιαρδής. Όλοι, είπε, σε διαφορετικά πεδία και αντικείμενα. Ένα πρόβλημα, πρόσθεσε, αντιμετωπίζεται πάντα μέσα από διαφορετικές οπτικές, γιατί πολλές φορές για διάφορα ζητήματα εμπλέκονται στην ανάλυσή τους πολλά επιστημονικά πεδία.

«Πολλά συνέδρια συνδιοργανώνονται με ακαδημαϊκά ιδρύματα για να είναι ανοικτά στην ακαδημαϊκή κοινότητα και στην κοινωνία. Τα πονήματα εκδίδονται και είναι προσβάσιμα σε όλους. Στόχος δεν είναι απλώς η έρευνα, αλλά η συμμετοχή στις κοινωνικές διεργασίες για εφαρμογή των αποτελεσμάτων, αυτό που αποκαλούμε κοινωνική ώσμωση, την μέθεξη, καθώς δεν μπορεί να είμαστε ξεκομμένοι από το κοινωνικό πολιτισμικό γίγνεσθαι πολύ περισσότερο από το διαπολιτισμικό γίγνεσθαι», τόνισε ο κ. Πασιαρδής.

Τίποτε δεν είναι σταθερό

Τίποτε δεν είναι σταθερό τίποτε δεν είναι στατικό, ανέφερε στη συνέχεια ο κ. Γουλιάμος, προσθέτοντας ότι «ζούμε συνεχώς σε μεταβαλλόμενο πεδίο. Κατά συνέπεια, μέσα σε αυτό το τσουνάμι αλλαγών θα πρέπει να αρχίσουμε να στοχαζόμαστε για κοινωνική και ιστορική συνείδηση, ώστε να καταλάβουμε τι γίνεται γύρω μας και όντας μετά ως πολίτες αυτής της κοινωνίας να συνδράμουμε στην όποια προοδευτική μετεξέλιξη. Αυτός είναι ο πυρήνας και η ταυτότητα του Ινστιτούτου Προμηθέας».

Όσο ποτέ άλλοτε στην ανθρώπινη ιστορία, οι αλλαγές γίνονται με μεγάλη ταχύτητα και οι πληροφορίες έρχονται με ακόμα μεγαλύτερη, με αποτέλεσμα ο ανθρώπινος εγκέφαλος να μην προλαβαίνει να αφομοιώσει. Κατά συνέπεια, πρόσθεσε, εμείς δεν θέλουμε να μπούμε μέσα στην ταχύτητα, αλλά να τη δούμε, να την μελετήσουμε και να κατανοήσουμε τι συμβαίνει για να έρθουμε μέσα από τις μελέτες να διαμορφώσουμε τις ανάλογες πολιτικές. Αργότερα η πολιτική ηγεσία μπορεί να εξασφαλίσει αυτά τα πορίσματα και να τα χρησιμοποιήσει για ένα καλύτερο αύριο.

Υπάρχουν συλλογικά όργανα και άτομα που προστρέχουν στις μελέτες και τα δεδομένα του Ινστιτούτου και προσπαθούν από τη δική τους πλευρά να δημιουργήσουν τα αντίστοιχα ερείσματα. Το ζήτημα είναι ότι υπάρχει η προσέγγιση σε ό,τι μελέτες έχουν γίνει μέχρι σήμερα.

Εμπλουτισμός αρχείου

Κατά τη διάρκεια της εκπομπής έγινε αναφορά στο Ψηφιακό Αρχείο Σύγχρονης Πολιτικής και Κοινωνικής Ιστορίας «Ρολάνδος Κατσιαούνης», το οποίο εμπλουτίζεται συνεχώς και είναι προσβάσιμο σε ερευνητές για μελέτη, στη Βιβλιοθήκη που διατηρεί με πέραν των τεσσάρων χιλιάδων τίτλων, γύρω από τα θέματα της κυπριακής και ελληνικής ιστορίας, των πολιτικών επιστημών και της φιλοσοφίας. Ιδιαίτερη μνεία έγινε και για την Ετήσια Επιθεώρηση, η οποία κυκλοφορεί από το 2015 με στόχο να ανοίξει ένα χώρο διαλόγου μέσω των θεωρητικών και εμπειρικών κειμένων έρευνας, και να εξακριβώσει τα δεδομένα, αναλύοντας τους οικονομικούς, πολιτικούς, ιστορικούς, κοινωνικούς και πολιτισμικούς μηχανισμούς, στοχεύοντας να καταστεί θεμέλιο για την ανάπτυξη της θεωρητικής και εμπειρικής έρευνας και συνάμα γνώσης.

Η συνεργασία και ο συντονισμός με άλλους κοινωνικούς φορείς, ακαδημαϊκά κέντρα, δεξαμενές σκέψης και οργανισμούς, που αναπτύσσουν παρεμφερή ή συναφή με το Ινστιτούτο δραστηριότητα, τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό, έχει ως στόχο να συνεισφέρει δημιουργικά στην υλοποίηση των στρατηγικών στόχων. Έγινε επίσης αναφορά στα ερευνητικά προγράμματα και στις εκδόσεις του Ινστιτούτου.

Για να ακούσετε την συζήτηση, επισκεφθείτε τον σύνδεσμο https://bit.ly/3hXhMWz.

ΓΑ