Στρατηγική αυτονομία, κλίμα και κοινωνία οι προτεραιότητες Ισπανικής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Η επιστροφή της βιομηχανικής παραγωγής και της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ, η προώθηση της πράσινης μετάβασης και της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, η εδραίωση του κοινωνικού πυλώνα της ΕΕ και η ενδυνάμωση της ενότητας της ΕΕ, είναι οι τέσσερις άξονες των προτεραιοτήτων της Ισπανικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, τις οποίες παρουσίασε ο Ισπανός Πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ σε συνέντευξη Τύπου από τη Μαδρίτη, η οποία μεταδόθηκε διαδικτυακά.

Η Ισπανία αναλαμβάνει την εκ περιτροπής εξάμηνη Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ την 1η Ιουλίου, διαδεχόμενη τη Σουηδία η οποία ασκεί την Προεδρία κατά το πρώτο μισό του 2023. Η χώρα που ασκεί την Προεδρία του Συμβουλίου έχει την ευθύνη του καθορισμού της ατζέντας των Συμβουλίων Υπουργών καθώς και άλλες εργασίες στο πλαίσιο του Συμβουλίου, και φιλοξενεί άτυπες συνόδους υπουργών.

Η Ισπανία είναι η πρώτη χώρα της επόμενης τριάδας Προεδριών μαζί με το Βέλγιο (πρώτο μισό του 2024) και την Ουγγαρία (δεύτερο μισό του 2024), στο πλαίσιο της οποίας οι τρεις χώρες καλούνται να συντονιστούν για να διασφαλίσουν τη συνέχεια στις ευρωπαϊκές πολιτικές. Η Κύπρος θα ασκήσει την Προεδρία στην αμέσως επόμενη τριάδα (Πολωνία - πρώτο μισό του 2025, Δανία - δεύτερο μισό του 2025, Κύπρος - πρώτο μισό του 2026).

Όπως εξήγησε ο κ. Σάντσεθ στην συνέντευξη Τύπου παρουσιάζοντας τις τέσσερις προτεραιότητες, ο στόχος της «επαναβιομηχανοποίησης» και της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ αφορά τον περιορισμό των εξαρτήσεων που δημιούργησε το άνοιγμα της ΕΕ στον υπόλοιπο κόσμο, όπως φάνηκε για παράδειγμα με την έλλειψη σε μάσκες στις αρχές της πανδημίας, αλλά και στις εξαρτήσεις που καταγράφηκαν στον τομέα της ενέργειας, καθώς και προϊόντων τεχνολογίας και τροφίμων.

Σημείωσε πως οι γεωπολιτικές αλλαγές δίνουν την ευκαιρία στην ΕΕ να ηγηθεί στο μέλλον, θέτοντας τα πρότυπα για τομείς όπως η ρομποτική, τα φάρμακα και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειες.

Στην πράξη, συνέχισε, η Ισπανία θα εργαστεί κατά τη διάρκεια της Προεδρίας της επικεντρώνοντας σε δύο τομείς. Πρώτον, στην προώθηση φακέλων που αφορούν τα θέματα καινοτομίας και που δημιουργούν συνθήκες διαφοροποίησης των σχέσεων με τρίτες χώρες, προωθώντας τη στρατηγική αυτονομία παράλληλα με την υπογραφή συμφωνιών για κρίσιμες πρώτες ύλες. Δεύτερον, η Ισπανία θα προωθήσει μια συνολική στρατηγική για την οικονομική ασφάλεια και την παγκόσμια ηγεσία της ΕΕ με ορίζοντα το 2030. Όπως τόνισε, πρέπει να αφήσουμε πίσω τη λογική των δύο μεγάλων πόλων, της Κίνας και της ΕΕ, και να καταστήσουμε την Ευρώπη έναν από τους αρχιτέκτονες του μέλλοντος.

Όσον αφορά τον δεύτερο τομέα προτεραιότητας, αυτόν της πράσινης μετάβασης, ο Ισπανός Πρωθυπουργός υπογράμμισε πως η ανάγκη να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος είναι ηθική και νομική υποχρέωση, είναι όμως παράλληλα και ευκαιρία προώθησης της ευημερίας καθώς θα συμβάλει στη μείωση των εξαρτήσεων από την ενέργεια και τις πρώτες ύλες, ενώ θα συμβάλει και στην εξοικονόμηση σημαντικών ποσών και στη δημιουργία ενός εκατομμυρίου νέων θέσεων εργασίας την επόμενη δεκαετία.

Μεταξύ άλλων η Ισπανική Προεδρία θα προωθήσει την μεταρρύθμιση της αγοράς ενέργειας μέσω της ανάπτυξης των ανανεώσιμων, τη μείωση των τιμών ηλεκτρισμού και τη βελτίωση του συστήματος μέσω μεταξύ άλλων της αυξημένης συνδεσιμότητας. Παράλληλα θα εργαστεί για επίσπευση των νομοθεσιών για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (Fit For 55), όπως το πακέτο για το φυσικό αέριο και το υδρογόνο, κανονισμούς για την ενεργειακή αποδοτικότητα, τη μείωση των αποβλήτων και των μικροπλαστικών, τον σχεδιασμό βιώσιμων προϊόντων και την παραγωγή «πράσινων» καυσίμων.

Σε σχέση με τον τομέα του κοινωνικού πυλώνα και της δίκαιης οικονομίας, ο κ. Σάντσεθ υπογράμμισε πως «στο μέλλον δεν αρκεί να μεγαλώνει το ΑΕΠ της Ευρώπης» και πως θα πρέπει να διασφαλιστεί πως ο πλούτος που παράγεται θα ωφελεί όλους τους πολίτες και θα συνεισφέρει στη μείωση των ανισοτήτων.

Σε αυτό το πλαίσιο μάλιστα, ο Ισπανός Πρωθυπουργός ανέφερε πως η Ισπανική προεδρία θέτει ως στόχο την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, προσθέτοντας πως δεν μπορούν τα κράτη μέλη να ζητούν από τους πολίτες να καταβάλλουν φόρους όταν μεγάλες εταιρίες το αποφεύγουν.

Εξήγγειλε επίσης εργασίες για την αναθεώρηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου 2021 - 2027 και την μεταρρύθμιση των χρηματοοικονομικών κανόνων ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης. Επίσης σημείωσε πως στόχος της Ισπανικής Προεδρίας είναι και η προώθηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε μια σειρά από τομείς, καθώς και η προώθηση των δικαιωμάτων των ευάλωτων ομάδων, όπως τα παιδιά, οι γυναίκες που αντιμετωπίζουν έμφυλη βία και τα άτομα με αναπηρίες.

Τέλος, στον πυλώνα της ενίσχυσης της ενότητας της ΕΕ, η φιλοσοφία που διέπει την προσέγγιση της Ισπανικής Προεδρίας είναι πως η ΕΕ χρειάζεται να είναι ενωμένη σε μια «εποχή γιγάντων» και γεωπολιτικών εντάσεων, όπως σημείωσε ο κ. Σάντσεθ, ώστε η Ευρώπη να γίνει ένας από τους αρχιτέκτονες της διεθνούς τάξης που αλλάζει. Με δεδομένη την ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας, ο Ισπανός Πρωθυπουργός επεσήμανε πως τα κράτη της ΕΕ πρέπει να μάθουν να σκέφτονται και να ενεργούν ως ένα.

Σε αυτό το πλαίσιο, συνέχισε, η Ισπανία θα υποστηρίξει την εμβάθυνση της εσωτερικής αγοράς, την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης και της Ένωσης Κεφαλαιαγορών, καθώς και την ανάπτυξη μιας «βιώσιμης χρηματοπιστωτικής ατζέντας» όσον αφορά τα εργαλεία και τους μηχανισμούς χρηματοδότησης όπως το NextGenerationEU.

Παράλληλα, ανέφερε θα προωθηθούν στην ατζέντα οι προτάσεις για μεταρρύθμιση του νομικού πλαισίου για τη μετανάστευση, η στήριξη στην Ουκρανία, αλλά και στις χώρες που έχουν στόχο την ένταξη στην ΕΕ.

ΝΠ